LVB: “Actie! Cut!”
Deze lesvoorbereiding (LVB) is de allereerste die ik hier post. Wil je meer weten over de structuur en logica achter deze documenten, dan heb ik hier alles uitgelegd. Onderaan deze post vind je de bestanden!
Ik gaf deze les als stage-les aan de klas DKO Beeldverhaal in Tielt, bij Peter Brutin.
De opdracht zélf is geïnspireerd op een opdracht in het boek van het creatieve lesgever/stripteken-duo Matt Madden en Jessica Abel, uit hun boek, dat ik zeker nog zal bespreken. Maar de originele opdracht is wat vaag geformuleerd. Het was alleszins een boeiende ervaring, en een beetje een bevestiging van wat in een atelier Beeldverhaal (uit eigen ervaring!) soms wat op de achtergrond raakt: Strip is dan wel voornamelijk een “getekende kunst”, wat de meester van de amateur onderscheidt, ligt nog vaker tussen de vakjes!
Dit is dan ook een opdracht die het “tekenen” zo goed als volledig uitschakelt, en zoekt naar hoe je een verhaal “opbouwt”. Ik vermoed dat deze opdracht, hoe naïef en kinderlijk ze ook lijkt, dan ook zelfs bij volwassenen een boeiende les kan geven.
Découpage
Waar ik hier wil op inzoomen, is namelijk hoe je als auteur/tekenaar/scenarist je “découpage” verzorgt. Vandaar ook de titel van de les: “Actie! Cut!”
In de klassieke cinema (filmkunst) werd (meestal door de regisseur) “Actie!” geroepen wanneer men begon te filmen, en wanneer een scene (of een deel ervan) was “ingeblikt”, riep men “Cut!”, waarna er (fysiek) gesneden werd in de filmpellicule. Découpage is dan ook een term uit de cinema, en duidt op het geknip en geplak achteraf in de montagekamer.
Opdracht
In deze les proberen we een vaststaand verhaaltje te vertellen, en de opdeling in vakjes (découpage) te doen. Door dit met stokfiguurtjes te doen, op post-its, krijgen we de tijd en vrijheid om te schuiven… hoeveel info kan je meegeven in één beeld? Wil je dat wel? Hoe speel je met ritme en emotie?
Wanneer deze opdracht aan volwassenen (of “volwassen” kinderen) wordt gegeven, kan je in dialoog treden rond wat je met die découpage allemaal kan bereiken. En de “verhaaltjes” kunnen een herneming zijn van een klassieke strip. Hoe bouw je de eerste pagina’s van een Jommeke- of Suske & Wiske strip op? Hoe begin je aan de eerste pagina’s van een Lanfeust? En wat met de eerste pagina’s van “Indian Summer”, het bijna filmisch werk van Hugo Pratt en Milo Manara?
Verder…
Een mooi inzicht vond ik in een online beschikbaar (franstalige) lezing van Alain Bergala, filmmaker, filmcriticus, schrijver én docent, die (op 52:30) voorstelt om niet alleen films te analyseren als een product dat “af” is, maar te analyseren welke keuzes gemaakt werden.
Eigenlijk proberen we dat in deze les ook. Net als Bergala vraag je je als leerling af “welke keuzes maak ik” telkens je post-its van plaats wisselt of hertekent. Wie daarin dan zeer originele keuzes maakt, ontwikkelt een eigen verhaalstijl.
Wat denken jullie? Geef gerust feedback over hoe de les bij jullie verliep, of de LVB (lesvoorbereiding) nuttig was, en wat je verder aanpaste of anders deed!
